Λαογραφικό Μουσείο

Το Λαογραφικό Μουσείο ιδρύθηκε το 1996 από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Παξών με σκοπό τη διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς του νησιού και τη δημιουργία ενός κυττάρου για την εξέλιξή της στο μέλλον.

Ως το 1998 στεγαζόταν στον α΄ όροφο του διατηρητέου κτιρίου του Ενετικού και μετέπειτα Αγγλικού Κυβερνείου, που βρίσκεται στη βορεινή πλευρά του λιμανιού του Γαΐου.

Τώρα στεγάζεται στο νεοκλασικό κτίριο του παλιού Δημοτικού Σχολείου (κτίσμα του 1906) στην άλλη πλευρά του Γαΐου που παραχωρήθηκε στον Πολιτιστικό Σύλλογο Παξών γι’ αυτό το σκοπό από την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Στην αυλή

μπορεί κανείς να δει τμήματα παλιών ελαιουργείων, δοχεία μέτρησης λαδιού, πέτρινα αντικείμενα χρήσης. Στην πρώτη αίθουσα και δεξιά της κεντρικής εισόδου υπάρχουν απολιθώματα, προϊστορικά εργαλεία, κλασικοί αμφορείς και σκεύη, όπλα ενετικά και νεώτερα, νομίσματα διαφόρων εποχών και εργαλεία.

Προχωρώντας ο επισκέπτης παίρνει μια ιδέα για τον τρόπο ζωής, τις ευκολίες κάποιας εποχής, μια πλούσια συλλογή ρούχων και εσωρούχων, το τετρακοσίων χρόνων κρεβάτι με τα αναπαυσόλια, καθώς και την κούνια του μωρού και διάφορα άλλα γυναικεία αξεσουάρ.

Στην αίθουσα διαμορφωμένη ως κουζίνα εποχής ο επισκέπτης αντικρίζει διαφόρων ειδών λαδοφωτιές, πήλινα πιάτα (γαριτσιώτικα), παλάντζες κρεμασμένες από το ταβάνι, οκάδες, λίτρες, χαλκώματα στον τοίχο, τη φωτιά έτοιμη να δεχτεί το τσουκάλι και το τραπέζι στρωμένο να καρτερεί τη νοικοκυρά να σερβίρει.

Στην αίθουσα αριστερά της κεντρικής εισόδου, που σήμερα λειτουργεί ως Δημοτική πινακοθήκη, ο επισκέπτης μπορεί να δει ένα από τα σπάνια πρωτότυπα του σπουδαιότερου βιβλίου που γράφτηκε ποτέ για τους Παξούς: πρόκειται για έργο που έγραψε ο Αρχιδούκας της Αυστρίας Λουδοβίκος Σαλβατόρ στα τέλη του 19ου αιώνα, το μετέφρασε ο γιατρός Αναστάσιος Μητσιάλης (Ντάτσολος), ενώ η σύγχρονη μετάφραση στα αγγλικά έγινε από τη μελετήτρια Μαργαρίτα Luzzatto, που έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής της στους Παξούς.

Πινακοθήκη

Συλλογή έργων ζωγραφικής Χριστόδουλου Αρώνη

Η πινακοθήκη του Δήμου Παξών δημιουργήθηκε μετά της δωρεά της Τιτίνας Αρώνη- Πάτρα και τα εγκαίνια έγιναν στις 26 Νοεμβρίου 1999 από την ίδια. Η δωρήτρια ήταν κόρη του Χριστόδουλου Αρώνη και ανταποκρίθηκε μαζί με την οικογένειά της άμεσα σε σχετική πρόταση του Πολιτιστικού Συλλόγου για τη δημιουργία Πινακοθήκης. Ο σύζυγός της Σπύρος Πάτρας δώρισε το 2006 στην Πινακοθήκη άλλους επτά πίνακες του ζωγράφου στη μνήμη της συζύγου του.

Χριστόδουλος Αρώνης

Ο Χριστόδουλος Αρώνης γεννήθηκε στους Παξούς στο χωριό Δενδιάτικα το 1884. Αποφοίτησε από τη σχολή Καλών Τεχνών το 1913, παίρνοντας το 2ο βραβείο και από τότε καθιερώθηκε στους μεγάλους νεότερους Έλληνες ζωγράφους. Το 1914 του απονεμήθηκε μετάλλιο από το Βασιλιά Κων/νο για τη συμμετοχή του στην εκστρατεία του 1912-13 και στις μάχες της Ελασσόνας, του Σαραντάπορου και των Γιαννιτσών. Με την ιδιότητα του καθηγητή αλλά και του παπά έκανε γνωστό το ταλέντο του σε πολλά μέρη της Ελλάδας: Πρέβεζα, Ιωάννινα (Ζωσιμαία Σχολή), Παραμυθιά, Κέρκυρα αλλά και στο εξωτερικό. Προικισμένος ζωγράφος, όπως οι κριτικές της εποχής του κατά κόρον ανέφεραν, ξεπέρασε το ταλέντο του και απέδειξε την πράγματι μεγάλη ικανότητά του με το πλήθος των αγιογραφιών, που κοσμούν τις ορθόδοξες εκκλησίες στους Παξούς, στην Κέρκυρα αλλά και στο Μπέρμινχαμ, στη Γλασκόβη και στο Λονδίνο, όπου διετέλεσε εφημέριος για αρκετά χρόνια. Την αριστερή πτέρυγα του τέμπλου της Αγίας Σοφίας στο Λονδίνο λαμπρύνει η «επί του όρους ομιλία» του. Ο ζωγράφος και πρωτοπρεσβύτερος πέθανε το 1974 στην Κέρκυρα και ενταφιάστηκε στους Παξούς, στην εκκλησία των Ταξιαρχών του Λογγού, στην οποία είχε αφιερώσει αρκετά έργα του.

Στις 13-08-1967, στη σημερινή αίθουσα της Πινακοθήκης, που τότε λειτουργούσε το Δημοτικό Σχολείο Γαΐου, είχε πραγματοποιηθεί έκθεση σαράντα έργων του. Στην Κέρκυρα η Μητρόπολη, τιμώντας τη μνήμη του, οργάνωσε έκθεση με έργα του από τις 4 έως τις 30 Δεκέμβρη του 1988.

Κείμενα: Σπ. Μπογδάνος